Tür: Birbirlerine fevkalade benzerlik gösteren ve aralarında döllenerek kendilerine benzer döller meydana getirebilen bireyler topluluğudur. Türler sabit birimler olmayıp kendi içinde daha alt birimlere ayrılabilir. Eğer bir tür iki veya daha çok alttür veya varyete gibi alt taksonlara (yani canlıların sınıflamasında ele alınan herhangi iki grup) ayrılıyorsa buna "Politipik Tür" denilir. Eğer alt türe ayrılmıyorsa buna "Monotipik Tür" denilir. Bazı durumlarda iki tür morfolojik olarak tamamen birbirinin aynısı olmasına karşın, üreme bakımından tamamen birbirinden ayrılmışlardır. Böyle morfolojik olarak birbirlerinin aynı olduğu halde aralarında üreme engeli olan türlere "İkiz Türler" adı verilir. İngilizcesi Species.
   Cins: Birbirine benzeyen ve müşterek karakterleri olan türlerin topluluğudur. Tek bir türü olan cinsler vardır. Bunlara "Monotipik Genus" adı verilir. (Örnek: Sequoiadendron gignteum, Cryptomeria japonica, Ginkgo bloba) Birden fazla türü olan cinslere "Politipik Genus" denir.
   Irk: Bir tür grubu içinde,örneğin,populasyonda,genetik bakımdan fizyolojik ve morfolojik karakteristikler itibariyle belirli farklar gösteren bireylerin oluşturduğu gruplardır. Bu karakteristikler doğal koşullara uyum sonucu da olabilir. Irkların meydana gelişindeki değişim, ekotiplere benzememesine karşın, doğal uyum sonucu olması mutlak gerekli bulunmamakla birlikte, genel olarak bu terim otoriteler tarafından ekotip ile aynı anlamda kullanılmaktadır. Onun için aynen ekotiplerin meydana gelişini niteleyen coğrafi, lokal, klimatik ,edafik (yani toprakla ve onun bitki ve hayvan yaşamı üzerindeki etkisiyle ilgili), fizyografik ve morfolojik gibi sözcükler ırklar içinde sürekli olarak kullanılmaktadır. İngilizcesi Race.

   Bu kavramlar itibaridir. Yani kısmen görecelidir. Mesela Hayvan kavramı canlı varlığa göre türdür. Arslan kavramına göre cinstir. Dolayısıyla Kaniş cinsi bir köpek de diyebiliriz, Kaniş ırkı bir köpek de diyebiliriz. 

   Saka da kanarya da türdür. At ve eşek de... Bunlar katır melezler verdiklerine bunlara Politipik Tür diyoruz. Maymun ailesinden Orangutan ve Şempanze ise  üreyemezler, demek ki aralarındaki karşılaştırma itibariyle Monotipik’tirler. 

   Türleri toplarsak cinsler ortaya çıkar. Mesela İspinoz (Fringillidae) ailesinden saka Carduelis Caduelis, Flurya da Carduelis Chloris’tir. Aynı aileden Serinus Serinus yabani kanaryadır. Bunun bir  alt türü Serinus canaria  yani evcil kanarya. Bunun alt uzantılarından bir ırk da Waterslager’dir denebilir. 

   Mesela Kuşlar Cites Belgesine göre şu gruplara ayrılıyor:

Anseriformes/ Apodiformes/ Charadriiformes/ Ciconiiformes/ Columbiformes/ Coraciiformes/ Cuculiformes/ Falconiformes/ Galliformes/ Gruiformes/ Passeriformes/ Pelecaniformes/ Piciformes/ Podicipediformes/ Procellariiformes/ Psittaciformes/ Rheiformes/ Sphenisciformes/ Strigiformes/ Struthioniformes/ Tinamiformes/ Trogoniformes
   Bunlar içinden ötücü kuşlara Passeriformes deniyor.

   Bunların da içinde bir sürü alt grup var. Bunlardan birisi Serinus diye başlayanlar.

Mesela Gana’da Serinus diye başlayan Serinus canicapillus (West African seedeater), Serinus leucopygius (White-rumped seedeater), Serinus mozambicus (Şu bildiğimiz mozambik kanaryası) var. Kanaryalar da  Serinus kapsamında ve bunların içinde...
   Bıktırmamak için şöyle bir toparlarsak, Canlılar/Hayvanlar/Omurgalılar/Kuşlar/ Ötücü Kuşlar/Tohum Yiyici Kuşlar/ İspinozgiller/Kanaryalar/ Ötüm Kanaryaları/Waterslager/ Belçika Waterslageri gibi bir sıralama elde ederiz.

   Buradan şu çıkıyor: Irk Kuşları kavramını yanlış kullanmaktayız. Ama hepimiz Yorkshire bir Irk Kanaryasıdır dendiğinde, ne demek istendiğini anlarız. Dil Bilim’de buna galat denir.  

  Sözü biraz daha uzatırsam, herkes kaçıp gidecek... Vaktiyle, T.C. olarak Cites Belgesine imza attık. Ama gümrükçülerin ve tarım bakanlığı denetleyici görevlilerinin karşısına bir muamma çıktı. Bir tür yasaklı değildi. Ama bunun bir alt türü endemik yani sadece belli bir bölgede bulunabilen, üstelik nesli tükenme tehlikesi altında ve tabii yasaklıydı. Bunun ayırdı nasıl yapılacaktı? İçlerinden bir arkadaşım, benden şahsen yardım istemişti. Ben de özellikle kuşlar bölümünü incelemiş ve uzun uzun internetten bulup tek tek resimlemiştim. Sonra da teslim ettiğim dosya disketleri verdiğim yerde bir kazaya uğramıştı. Hoparlörün önüne konduğu için manyetik alandan zarar görmüştü. Yedeğini de silmiş olduğumdan birkaç ay daha kan kusmuştum. Bunun birazı da siz değerli dostlarıma bulaşmış oldu.

Ruhi Saruhan