MANTAR :
Belirtileri,
kuslar bitliymis gibi tiftiklenirler, tüylerde dökülme olur, vücudundaki
kellikler ve görünen yerlerde, kIzarIklIklar, pullanma gözükür ve bulasIcIdIr.
NIZORAL
sAMPUAN : sampuan köpürtülerek suluklar, mamalIklar, yemlikler ve kafesin her
kösesi yIkanIr.
NIZORAL
TABLET : 1 litre suya 1 tane hap atIlIr. 7 gün devamlI verilir. Her gün içme
suyuna, taze olarak karIstIrIlIr. EczacInIn hazIrladIgI asagIdaki solüsyon,
açIkça gözüken kIzartIlarIn, beneklerin, pullanmalarIn üzerine pamuklu çubuk
vasItasI ile 7 gün haricen sürülür. Iyod solüsyonu 100cc olarak hazIrlanacak,
içine 50cc su ve 2 tablet Rabenzole atIlIp, karIstIrIlacak ve pamuklu çubukla
sürülecek.
SINDIRIM
SISTEMI BOZUKLUgU :
YanlIs
beslenme ve mikroplu gIdalar vasItasIyla hayvanI yavas yavas hasta eder. KarIn
altIndaki damarlar yesil olmaya baslar, kIzarIklIklar meydana gelir ve hafif
kararma olur.
SOLUNUM
YOLLARI BOZUKLUgU :
Hayvan
bogazIna birseyler takIlmIs gibi agzInI açIp kapatIr; kuyrugundan nefes
alIyormus gibi kuyrugunu sallar.
TEDAVISI
: Içme sularIna tedavi süresince vitamin konur ve her gün agIza 1-2 damla %2,5
Baytril 5 gün süre ile damlatIlIr. Not : Antibiyotik tedavilerinde verilen
süreye uyulmasI gerekir. Yoksa ileride bagIsIklIk kazanan hayvan tedaviye cevap
vermez.
KURUMA
:
Bu
hastalIk halsizlik ve gögüste kuruma olarak çogunlukla ölüm halinde görülür.
Kesin tedavisi olan bu ilaçlarla aynI zamanda yukarIda Baytiril’in çözemedigi
problemler için de etkilidir. Yani çok genis etkili birçok hastalIga iyi gelen
bir antibiyotiktir.
Biteral
tablet : Bir tablet 8 esit parçaya bölünür, bir parça bir sulukta eritilerek 8
gün boyunca kuslara verilir. (Her gün 1/8 verilir.)
ÇIÇEK
:
Kusçuluk
için Veba dIr. En belirgin özelligi, kesin ve çabuk kitlesel ölümlerdir. Çok çabuk
bulasIr ( 7-8 gün içinde). Gaga, göz çevresi ve ayaklarda gözükür. Hastalanan
kus asIsI yapIlmazsa 8 günde, agzInI aça aça, kuyrugunu sallaya sallaya ölür.
Kanareien
Pocken adlI bu asI yurt dIsIndan getirilmektedir. Yavru en az 6 haftalIk
olmalIdIr. HastalIk olsun olmasIn senede bir kez bütün kuslar asIlanmalIdIr.
Türkiye
de hemen her kümeste çiçek mikrobu bulunur. Bu mikrop sIcak ve nemli yerler de
salgIn yaratIr. Bu yüzden her yetistirici 10. ayda mutlaka asI yaptIrmalIdIr.
UnutmayalIm ki bu savastan sadece asI yaptIrarak basa çIkabiliriz.
AYAK
sIsLIgI :
HastalIgIn
belirtileri sunlardIr : kusun atesi çIkar, ayak bileklerinde sismeler görülür,
parmaklarInI kapatamaz hale gelir ve ayak tabanlarInda sismeler ve yaralar
görülür. Bu hastalIgIn tedavisinde “Teramycn” merhem kullanIlabilir. ¼ Aspirin
toz haline getirilip merhemle karIstIrIlIr, haricen sabahtan ayaklara,
tabanlara sürülür. Aksamda saf vanodin e kusun ayaklarI sokulur ve agIzdan 1, 2
damla baytril damlatIlIr. Bir hafta süreyle bu tedavi sürdürüldügünde kusta
gözle görülür bir iyilesme gözlenir.
ISHAL
:
Mikrobik
ve gIdaya baglI olmak üzere iki türlüdür. Mikrobik olmayan ishalde diyet
uygulanIr; Mama, yumurta verilmez sade ince yem ve yulaf verilir. MamalIkta
sürekli haslanmIs patates bulundurulmalI ve kaybettigi su kaybI için marulun
kart yapraklarIndan veya Ispanak çok az olarak verilmelidir.
Mikrobik
ishalde, kusun pisligi tahlilinde çIkan sonuca göre ilaç tedavisi
uygulanmalIdIr. BazI ishal ilaçlarI ise sunlardIr: sulfamazettin, koksidin,
niflodin.
KIRIK
VE KANAMALAR :
AyagI
kIrIlan kusa pamuk takviyeli bilezik takIlarak kusun kIrIk ayagI alçIya alInIr.
10 gün içinde ayagIn kaynadIgI ve kIrIlan ayagIn hiç aksamadIgInI görürsünüz.
BazI yetistiriciler kIrIlan ayaga bant saramaya çalIsIrlar, hem zordur hem de
yanlIs kaynamalara sebep olur.
KANAYAN
YARALAR :
Genelde
ur keserken ve ur düstükten sonra kanamalarla çok sIk karsIlasIlIr. Kanayan
yaraya tetrat (insan için) kapsülü içindeki toz dökülür. Hem antiseptik
vazifesi görerek mikrop kapmasInI engeller hem de kanI durdurur. Kanamayan
tahris olmus, yapa derisi kalkmIs yaralara da teramisin merhem sürülmesi
tavsiye edilir.
IsTAHSIZLIK
:
BELIRTILERI
: Kanaryada yem yemeye karsI genel bir isteksizlik ve durgunlukla kendisini
belli eder.
NEDENLERI : Çogunlukla kanaryanIn daha önce alIsIk oldugu yemin dIsInda bir
besin rejimi uygulanmasI veya tekdüze bir yemle beslenmesi ile görülür. Bundan
baska bazI hastalIklara baglI olarak görülen istahsIzlIklar da vardIr.
TEDAVISI : KanaryanIn arzu ettigi yemlerin verilmesi,çok bölmeli yemliklerde
çesitli yemler sunularak seçiminin kanaryanIn tercihine bIrakIlmasI ,istah
açIcI yesillik ve meyvelerin verilmesi yararlIdIr.Istah açma amacIyla
hazIrlanmIs kanarya suruplarIndan yararlanmak mümkündür.Eger istahsIzlIk belli
bir hastalIgIn etkisiyle ortaya çIkmIs bulunuyorsa,öncelikle onun ortadan
kaldIrIlmasI gerekecektir.
HALSIZLIK
:
BELIRTILERI
: KanaryanIn son derece halsiz,güçsüz ve mecalsiz olmasIyla eski
hareketliligini,canlIlIgInI kaybetmesiyle,ötmeye ve yeme karsI hissedilir
oranda isteksiz davranmasIyla tanInIr.HastalIgIn ilerlemesi halinde karIn
derisinin rengi koyulasIr,kIrmIzI ve hatta giderek mor bir renk alIr.
NEDENLERI : Kötü yasama kosullarI , kötü isli dumanlI,sigara kokulu,havasIz
yerler,tek yanlI ve yetersiz beslenme soguk algInlIgI ile iliskili
hastalIklarda çok uzun süren devrelerde , bu devreler içinde beslenme
bozukluklarI zafiyetin nedenlerinden sayIlabilir.
TEDAVISI : KanaryanIn elverisli kosullara kavusturma ve iyi bir beslenme saglama
alInacak baslIca önlemler arasInda yer alIr.Bu amaçla kanarya temiz havalI,IsIk
alan,rutubetten uzak,IsIsI normal bir yere alInIr.Istah açIcI yem ve
yesillikler,meyveler,karma yemler,kuvvet mamalarI ile dengeli bir beslenme
saglanIr.
BRONsIT
:
BELIRTILERI
: Bronsitli kanaryada gözlenebilecek en belirgin araz,solunum güçlügü,sIk sIk
nefes alma ve soluk alIrken duyulan hIrIltIdIr.HastalIgIn ilk devrelerinde
yüksek ates görülür,eger önlem alInmazsa hastalIk kanaryanIn ölümüne yol
açabilir.
NEDENLERI : siddetli üsütme ve soguk algInlIgI sonucunda ortaya çIkan, solunum
yollarInIn iltihapla tIkanmasI seklinde tanImlanmasI mümkün olan bir
hastalIktIr.Soguk algInlIgIna ve nezleye neden olan etkenlerin erken önlem
alInIp giderilmedigi taktirde bronsite dönüsme olasIlIgI kuvvetlidir.
TEDAVISI : Tedavisi,soguk algInlIgI ve nezle tedavisine paralel özellikler
tasIr.Ilk önlem olarak kanarya daha sIcak bir yere tasInIr.GagasI açIlarak bir
damla bal damlatIlarak susamasI saglanIr.Suyuna bir damla TERRAMCINE damlatIlmIs
ve IlItIlmIs su verilir.Nezlede oldugunca B ve C vitaminlerinin direnç artIrIcI
ve iyilestirici etkisinden yararlanIlmalIdIr.Bu amaçla vitamin ihtiva eden
ampullerden bir damlalIk aracIlIgIyla birer damla alInarak içme sularIna
TERRAMYCINE ile birlikte damlatIlmasIndan fayda görülecegi
kuskusuzdur.KaynatIlmIs keten tohumu suyu da bu hastalIkta yararlanIlan sifa
verici bir ilaçtIr.
ASTIM
:
BELIRTILERI
: KanaryanIn soluk almada zorluk çekmesi,sIk sIk ve hIrIltIlI solumasI ile
kendini belli eden bir hastalIktIr.AstImlI kus ötmeye karsI isteksiz ve ötüs
kalitesinden çok sey kaybetmistir.Genellikle uzun süren bronsitlerden sonra
ortaya çIkmasI tanItIcI bir niteligidir.
NEDENLERI : Yerlesmis nezle ve bronsitin,bakImsIzlIk,kirli ve dumanlI hava
tozlu yem ve tozlu ortam gibi elverissiz kosullar ve tedavisizlik gibi
etkenlerle solunum organlarInda kronik,iyilestirilmesi güç bir rahatsIzlIga
dönüsmesidir.
TEDAVISI : Maalesef kroniklesmis durumlarda kesin bir tedavi yoktur. HastalIk
henüz bronsit halinde iken veya hastalIgIn henüz baslangIcInda iken yukarIda
sayIlan elverissiz kosullarIn ortadan kaldIrIlmasI iyi ve sürekli bir bakImIn
saglanmasIyla önlemek mümkündür.AstIm baslangIcI da iken,bronsit tedavisinin
yanI sIra mentol , nane ruhu okaliptüs bugularI yapIlmasI soluk açmada ve
iyilesme sürecinin kIsaltIlmasInda yararlI olur.Bugulama su sekilde
uygulanIr.SIcak bir tuglanIn üzerine oturtulan madeni kap içindeki kaynar suya
adlarI anIlan soluk açIcIlardan biri damlatIrIlar.AstImlI kanaryanIn bulundugu
kafes bu kabIn yanIna yerlestirilir ve her ikisinin üzeri tek bir örtüyle
örtülerek,hasta kusun bundan en büyük yararI görmesi saglanIr. Bu arada soluk
açIcI ilaçlarIn kanaryanIn rahatsIz olacagI ölçüde fazla damlatIlmamasIna
dikkat edilmelidir.Kroniklesmis astImlarda hazIr olarak satIlan astIm
ilaçlarIndan da yarar saglamak mümkündür.
NEZLE
:
BELIRTILERI
: KanaryanIn burnunda ve gözlerinde bir akIntI görüldügünde, bunun nezlenin ilk
ve temel belirtileri olarak kabul edilerek derhal tedaviye baslanIlmasI
gerekir.HastalIk ilerledikçe burnun tIkandIgI,gözlerin çapaklandIgI ve
kanaryanIn soluk almakta zorluk çektigi görülür.Eger önlem alInmazsa agIr
oksijen yetersizliginin ve mikrobik olan nezlenin yaptIgI yüksek ates sonucunda
kanaryanIzIn ölmesi söz konusu alabilir.
NEDENLERI : Mikrobik olmasI nedeniyle baska kanaryalardan geçmesi
mümkündür.Bununla birlikte yukarIda degindigimiz soguk algInlIgIna baglI olarak
üsütme sonucu olusmasI daha yaygIn olarak gözlenen bir haldir.Ani IsI
degisiklikleri ve bazen de aksamüstleri yaptIrIlan banyo sonucunda Islak veya
nemli tüylerle bir gece geçiren kanaryanIn siddetle üsüterek nezleye tutuldugu
çok görülmüstür.
TEDAVISI : Ilk önlem olarak kanarya IsIca daha yüksek bir yere alInmalI ve eger
baska kanaryalarla birlikteyse onlardan ayrIlmalIdIr.Gözlerdeki çapaklar ve
akIntI asit borikli suyla silinmeli soluk almakta zorluk çektirecek oranda bir
burun tIkanIklIgI varsa,tuzlu suya batIrIlmIs küçük bir tüy parçasI burun
deliklerine sokularak bu tIkanIklIk giderilmelidir.Bundan sonra burun çevresi
ve gözlere SIGMAMYCINE merhemi sürülmeli,ancak burun deliklerinin tIkanmamasIna
ayrIca özen gösterilmelidir.B ve C vitamini yüksek besinlerin verilmesinde
suyuna bal karIstIrIlarak vücut direncinin artIrIlmasInda yarar vardIr.Bu arada
hastalIk geçinceye kadar suyuna her gün bir damla TERRAMYCINE
konulmalIdIr.HastalIk arazlarI kaydolduktan sonra kafesin sodalI sIcak sularla
veya asit borikli suyla güzelce yIkanIp güneste kurutulmasI mikroplarIn
öldürülmesi açIsIndan yararlIdIr.
ROMATIZMA
:
BELIRTILERI
: RomatizmalI kanarya,tünek üzerinde tutunamaz,düser. Yürümekte zorluk çektigi,
yürüyemedigi, düstügü yerde kaldIgI, ayaga kalkamadIgI görülür.
NEDENLERI : Nem oranI yüksek serin ve rutubetli yerlerde sürekli yasamak
zorunda bIrakIlan kanaryalarda, banyo yapIp geceyi Islak veya nemli tüylerle
geçirmeyi bir alIskanlIk haline getiren kanaryalarda görülür.
TEDAVISI : HastalIgIn olusmasIna olanak tanImamak,hastalIgI tedaviden çok daha
kolay oldugu için,yukarIda alInan sakIncalI durumlarI yaratmamak ve romatizmaya
meydan bIrakmamak en iyisidir.Bununla birlikte hastalIklI kanaryanIn içinde
bulundugu sakIncalI ortamdan kurtarIlmasI,serin havalarda banyo yapmasIna izin
verilmemesi,geceleri Islak ve nemli tüylerle bIrakIlmamasI alInacak ilk
önlemlerdir.Kafesin günes gören bir odada günes IsInlarInIn direkt vurmadIgI
bir yere asIlmasI,kafes tabanInIn sürekli olarak kuru kumlarla örtülü olmasI ve
kafesin nemli bIrakIlmamasI yerinde bir tedbirdir.Tedavi olarak kanaryanIn
ayaklarI saf alkolde eritilmis kafuru ile ovulmalI ve her gün tazelenen içme
suyuna çeyrek aspirin eritilerek verilmelidir.Bu arada,içine balIk yagI bulunan
kuvvet mamasIndan da yarar beklenebilir.
SES
KISIKLIgI :
BELIRTILERI
: Kanaryada ötüsün azalmasI,sesin kIsIlmasI veya tümüyle kaybolmasI ile
tanInIr.
NEDENLERI : Ses kIsIklIgInIn nedenleri çesitli olmakla birlikte bunlarI bir kaç
noktada toplamak mümkündür.
1-) Soguk algInlIgI,nezle,bronsit gibi rahatsIzlIklarIn ses tellerini
etkilenmesi,
2-) AsIrI ötme,sürekli ötme sonucunda ses tellerinin arIzalanmasI
3-) AsIrI korku,panik ve sok hallerinin sonucunda ses kaybI
4-) Ötücü kanaryalarIn yanlIs beslenme sonucu seslerini yitirmeleri
TEDAVISI : Dogal olarak yukarda anIlan degisik nedenlere baglI olarak
görülebilen her ses kIsIklIgI veya ses kaybI olayInda ayrI bir tedavi önlemi
uygulamak gerekir.Bunlar yine aynI sIra içinde tek tek ele alalIm.
1-) Soguk algIlIgI,nezle,bronsit gibi rahatsIzlIklarda ses tellerinin
etkilenmesi sonucunda olusan ses kayIplarInda,anIlan hastalIklarda alInan hastalIklarda
alInan önlemler aynen uygulanIr.Bunun yanI sIra gagasIndan günde bir iki damla
çig taze yumurta sarIsI damlatmakta yarar saglayacaktIr.
2-) AsIrI ötme sonucu ortaya çIkan ses kayIplarInda hasta kanarya digerlerinden
ayrIlarak,sessiz kendisini ötmeye tesvik edecek herhangi bir uyarIcInIn
bulunmadIgI,geldigi yere es IsIda,cereyansIz,havadar,huzur duyacagI bir odaya
alInIr.Kesin istirahatI saglanIr.Ses güçlendirici ve vitamin degerli besinlerle
kuvvet mamalarI verilir.Suyuna B ve C vitamini karIstIrIlIr.
3-) Eger kanarya bir korku,bir panik veya bir sok sonucu sesini yitirmisse
ikinci sokta görülen önlemler alInarak kanaryanIn huzuru saglanIr,geçirdigi
soku atlatmasI beklenir.Bu arada saglIk yemlerinin bulundugu karma yemlerden
verilmesi saglanIr.
Bazen yanlIs bir beslenme sonucunda da kanarya ses kIsIklIgI geçirebilir. Bu
gibi durumlarda ses kIsIklIgIna neden olan proteince yüksek besinler ve unlu
yiyecekler kesilir.Daha düsük degerde besinler,saglIk tohumlarI,ötücü
kanaryalara verilen özel karma yemler kullanIlIr.BaslangIçta kIsa bir süre
perhiz yaptIrmak da yarar saglayacaktIr. Bütün bunlardan baska sIk sIk
degindigimiz kanaryalarIn hava akImlarIna maruz kalmasI,soguk suyla banyo
yapmasI,soguk su içmesi,rutubetli yerde bulunmasI, bulundugu yerin havasInIn
kirli,tozlu,dumanlI,sigara kokulu olmasI diger olumsuz etkilerin yanI sIra ses
kIsIklIgIna neden olabilir.
AsIRI
YAgLANMA :
BELIRTILERI
: KanaryanIn gözle görülür biçimde toplandIgI hareketlerinin hantallastIgI ötme
istek ve gücünün azaldIgI,solunum güçlügü çektigi görülür. Avuca alInIp karIn
tüyleri üflendiginde derinin yaglI burusuk bir görünüm tasIdIgI görülür.AsIrI
sismanlIgIn üremede de bazI eksikliklere ve döllenme
güçlüklerine,iktidarsIzlIklara neden oldugu unutulmamalIdIr.
NEDENLERI : Kuskusuz baslIca nedeni dengesiz ve asIrI besleme,proteince zengin
ve unlu besinlerin gereginden fazla verilmesidir.Bunun yanI sIra kanaryaya
hareket etme olanagI tanImayan küçük kafesler de asIrI yaglanma yapabilir.
TEDAVISI : Ilk önlem olarak,kanarya daha genis ve hareket etme olanagI
bulabilecegi büyük bir kafese alInIr.Besin degeri yüksek ve yaglandIrIcI ,
sismanlatIcI besinler kesilerek bol oranda meyve ve yesillik verilir.Bundan
sonraki devrelerde yem konusunda son derece dikkatli kavranmak,kusun yakabilecegi
oranda ve dengeli bir beslenme saglamak gerekecektir.
SOgUK
ALGINLIgI :
BELIRTILERI
: Hafif soguk algInlIklarInda kanaryalarIn tüylerini kabarttIgInI bir köseye
çekilip tertop olmus bir durumda,gözleri kapalI uyukladIgInI
ötmedigini,yemedigini ve çevresiyle ilgilenmedigini görürüz.Ani IsI
degisikliligi kanaryalarda soguk algInlIgI bir sok etkisi göstererek kanaryanIn
bayIlIp tüneginden düsmesine varan belirtiler ile ortaya çIkabilir.KarIn derisi
dogal rengini yitirip kIzarIr ve morarIr.Bu belirtiler soguk algInlIgInI
belirlemekle birlikte,eger iyi tedavi edilmez ve tüm arazlar giderilmezse
bronsit,astIm, zatürree ve hatta verem gibi hastalIklarIn baslangIcI olma
özelligini de tasIr.
NEDENLERI : Kanaryalar duyarlI yapIya sahip varlIklardIr.Gerçi 16-17
santigratlIk sabit bir IsI saglandIgInda saglIkla yasabilirler.Ancak 22-23
santigrat IsIdan bu derecelere ani düsüslerde hastalanmalar olasIlIgI dogar.
Gece ve gündüz arasIndaki büyük IsI farklarI veya kafesin sIcak odadan soguk
bir odaya odaya tasInmasI gibi nedenlerin yanI sIra soguk suyla banyolar
yaptIrIlan banyolar soguk algInlIgIna neden olabilmektedir.
TEDAVISI : Ilk önlem olarak kanarya normal IsIdaki bir odaya getirilir.
KanaryanIn agzI,ucu inceltilmis bir tüy sapI ile açIlarak bir damla kadar bal
konulur.Bu bir damlalIk bal kanaryayI susatacak ve su içme istegi yaratacaktIr.
Bu istegini gidermek için içecegi suya bir damla kadar TERRAMYCINE
damlatIldIgInda ilk tedavi saglanmIs olur.Bu arada karma ve kuvvetli yem
verilmemeli,kIsa bir süre için haslanmIs patates kürü uygulanmalIdIr.Dogal
olarak bu süre içinde TERRAMYCINE verilmeye devam edilmeli ve kanarya mümkün
oldugunca sabit bir sIcaklIkta tutulmalIdIr.Bu amaçla ilk günler için kafesin
içine hava girmesine engel olmayacak yün bir örtü kullanIlmasI ve kafesin bu
örtü ile sIkI sIkIya örtülmesi yerinde bir tedbir olacaktIr.KanaryanIz biraz
kendini toplayIp soguk algInlIgInIn kuvvetli etkilerini atmaya basladIgInda
vitamin degeri yüksek besinlerle vücudun direnci artIrIlmalI ve bünyesi,besin degeri
yüksek yemlerle takviye edilmelidir.