İNO SERİ
TDK SÖZLÜĞÜNDE KARŞILIĞI YOK
 

İno mutasyonu ortaya çıkalı uzun yıllar olmuştur ve bu arada ideal fenotipin nasıl olduğu konusunda ortak bir karara varılmıştır.Homozigot resesif kalıtım yapısındaki bu mutasyon bir çift kırmızı isabelden meydana gelmiştir.Çok az melanistik pigment görülme ihtimali
vardır.Alt tüyler soluk 5 ve gözler parlak kırmızıdır.Normal kahverengi/isabel serilerinden farklı olarak göz rengi yavru büyüdükçe koyulaşmaz.O zaman ki konjektüre göre bu yeni faktör eumelanin ve phaeomelanin görünümünü baskılamıştır ancak daha sonra bunu doğru olmadığı ortaya çıkmıştır.Faktörü stabilize etmek için yapılan ilk çiftleştirmelerde onu yeşile yada kahverengiye çevirmeye çalışmışlar ve böylece daha ilginç ve farklı bir tip ortaya çıkmıştır.İsabel ve akik versiyonları üzerindeki çalışmalar çok az sürdürülmüş ve üstün kalitede örnek çokça elde edilememiştir.Sonuçta bu güzel kuşun mükemmel formunun nasıl olduğu pek bilinmemektedir.Şunu söylenek doğru olacaktır.İsabel ino ve onun dengi olan akik (Fenotipi isabel inoya çok benzer yalnız alttüyleri soluk gridir)eğer orta kalitede ise orijinal mutasyonlu kuşlara çok benzeyeceği için büyük bir hayal kırıklığına ulaşacaklardır.Kahverengi yada yeşil inoların mükemmel sayılmaları için tüylerinin kenarları ve uçları kahverengi,normalde eumelanin pigmentasyonunun olduğu yer ise beyaz olmalıdır.İsabel faktörü bu pigmentin genişliğini azaltır ve ilginç olarak ino faktörü daha da azaltır.İlginç olarak denmesinin sebebi yeşil yada kahverengi örneklerde
böyle bir seyrelmenin (dilution) meydana gelmemesidir.Phaeomelanin pigmentasyonu mevcuttur ve tüylere beyaz odaklar şeklinde dağılımı,soluk sarılmış-ip efekti oluşturur ve bu bize çok hoş görünür.Dikkatli özen gösterildiğinde böyle bir fenotip elde etmek mümkündür,ancak uluslar arası jüri standartlarına göre kuşlar lipokrom yönünden incelendiğinden yetiştiriciler akik ve isabel inolarda böyle fazla zaman ayırmıyorlardır.
Yıllar boyunca hem kahverengi hem de yeşil inolarda 2 yada 3 farklı fenotip görülmüştür.Ancak mutasyon tüm dünyada alkışlarla karşılanmış ve diğer mutasyonlar gibi birkaç yıl popüler olup sonra sahneden ayrılmak zorunda kalmamıştır.Böylece yetiştiriciler daha üstün kaliteli örneklere sahip oldukları çiftleştirmelere devam edebilmişlerdir.Yeşil yada kahverengi ino versiyonlarının ideal formu şöyledir:Geniş çikolata rengi,pullu tüy uçları,lipokrom renklenmesi nedeniyle beyaz olan orta bölge.Pullar kuşun başından kuyruğuna kadar uzanmalı ve kuyruk altıyla üstüde aynı şekilde pullu olmalıdır.Birincil ve ikincil uçuş tüyleri kuyruk tüyleriyle birlikte kahverengi kenarlara sahip olmalıdır.Yanlarda ve göğüs bölgesinde çizgiler belirgin olmalıdır.İdeal form en çok geniş tüylü intensif olmayan dimorfik versiyonlarda bulunur. Bu standartlara yaklaşan kuş sayısında artış başlamıştır.Görülmesi en muhtemel iki fenotip şu özellikleri taşır:1-İdeal formda tarif edildiği gibi kahverengi pullar mevcuttur. Ancak bunların ortasında beyaz alan ve yayılan lipokrom renklenmesi yoktur.

2-Kahverengi pigment beyaz uçlar bırakarak tüyün merkezinin altında toplanır. Her iki örnektede alt tüy renkleri olarak kahverengide koyu bej, yeşilde ise koyu gri idealdir.Göz renkleri genelde soluktan koyu kırmızıya kadar değişiklik gösterir. Kahverengi pigmentin yapısı tam olarak bilinmemektedir.Phaeomelaninin rengi hem eumelanin siyah/kahverengi hemde phaeomelanin taşıyan kuşlarda seyrek olarak çikolata renginde görülür.Oysa bu renk kahverengi seriden iyi kaliteli kuşların eumelanin çizgilerinde predominant olarak bulunur.Ayrıca son zamanlarda yapılan bir keşif ino fenotipin elde edilebilmesi için birden fazla genin mutasyona uğraması gerektiğini ortaya koymuştur. İno dişisi bir çeşit seksüel dimorfizm gösterdiğinden ve bu da büyük miktarda phaeomelanin pigmenti gerektirdiğinden,dişinin mutasyonu erkekten daha iyi göstereceğini düşünmemek için bir sebep yoktur.Bu olay böyle bilinir ve bu yüzden erkek örnekler için farklı değerlendirme standartları uygulanır.Son yıllara kadar erkek ino, sırtında yer alan limitli miktardaki pigmentasyondan ve çok iyi örneklerde başın üstündeki pigmentasyondan tanınır.erkek kuşların üretiminde son yıllarda meydana gelen ilerlemeyle başın üzerinde ve aşağıya doğru gövdenin yanlarında belirgin pigmentasyon taşıyan kuşlar elde edilmiştir.Ancak bunlardan çok azı dişide görülen pullu görünümün kalitesine yaklaşabilir.Çoğunluklar üstün kalitedeki örneklerde pigmentasyon gözün çevresinden kuyruğa kadar iner bunlar en çok beğenilen kuşlardır.
Mutasyonun ilk günlerinde büyük olasılıkla çok fazla iç çiftleştirme sonucu inonun gelişmesi çok zordu ve bu zorluğun başarıyla üstesinden gelinmesine rağmen kuşun zayıf görüş yeteneği yüzünden olgunluğa erişmesindeki problemler devam etti.Aslına bakarsanız 5-6 haftalığa kadar tamamen kör olan örneklerle karşılaşıldı.Neyse ki genelde bu kusur kendi kendine düzelir .Ancak çiftleştirmek üzere örnek seçerken dikkatli olunmalıdır.Her ne kadar meydana gelecek yavruların kalitesi ile ilgili tam bir garanti verilmesede şu tavsiyeleri dikkate almakta fayda vardır:1-İno ile inoyu ancak çiftin her ikiside en iyi ile ino ile normal taşıyıcı inonun çiftleştirilmesi sonucu meydana gelmişlerse çiftleştirin.2-Eşlerden birinin kahverengi,diğerinin yeşil olduğundan emin olun.Hangisinin dişi hangisinin erkek olduğunun önemi yoktur.3-İno taşıyıcı normal kuşun sergi tipi olmamasına dikkat edin,yani taşıdığı fazla miktardaki phaeomelanin sebebi ile koyu kirli bir görünüme sahip olması itenir.4-Kızıl-kahverengi işaretlenmeler taşıyan inoları meydana getiren kuşları stokunuzdan uzaklaştırın.Böyle kuşlar sergi için uygun değildir.

Homozigot resesif bir mutasyon olan ino;şu yollarla elde edilebilir:

1.çift:İno erkek X ino dişi:Tüm yavrular ino olacaktır.
2.çift:İno erkek X normal dişi:tüm yavrular normal ino taşıyıcı olacaktır.
3.çift:İno erkek X normal ino taşıyıcı dişi yavruların %50'si ino %50'si normal taşıyıcı ino olacaktır.
4.çift:Normal ino taşıyıcı erkek X normal ino taşıyıcı dişi yavruların %50'si normal ino taşıyıcı,%25'i normal homozigot ve %25'i ino olacaktır.
5.çift:Normal ino taşıyıcı erkek X normal dişi:Yavruların hepsi normal ve bunların %50'si ino faktör taıyıcı olacaktır.

Not 1"Normal" kelimesi gözle seçilemeyen inoları belirtmek için kullanılmıştır.
2 Bu beklentilerin hepsi teoriktir.
3 4.ve 5.çiftlerin normal olarak görülen yavrularından hangilerinin ino faktör saptamak için test eşleştirmeleri yapılmalıdır.