Malınua Kuslarının Kulturu, Seçimi üzerine bilgiler:
Yazar: Armand Van De Vonder , KBF Eski Başkanı
Bu makale 1970 yılında pretıjlı bır yanın olan ORNITOFILIA da yer almıstır.Makalenın orjınal Flamanaca olsada once Ispanyolcaya sonrada Ingılızceye cevrılmıstır..
Arman De Vonder KBF nın eskı bır baskanı olup donemınde eşi Marianne ile yarısmaların yorulmaz ev sahıplıgını yapmısıtr..
Sint-Katelijne-Waver de yasamakta olup Malınuaların dogdugu yerın kalbindedir..Bu yerkı Malınuaların 2. ısımlerını yanı "Belçika Bülbülü" ismini aldıkları yerdır..
Van De Vonder KBF Baskalıgının yanı sıra onemlı bır hakem olup en buyuk ozellıgı Malınua kuslarının Harz Rollerler ıle çaprazlanmasına karsı cıkması ve her zaman orjınal eskı Malınua damarının ırkının korunmsaı cabaları ıle unlenmıstır..
Van De Vonder Malınuanın orjınal durmunun korunmasında en ve caba gosteren bır kısılık olarak yerını almıstır.
Durudugu nokta Malınua Kuslarının gelecegı acısından krıtıktır..
en buyuk elestırısıde Malınua kuslarını caprazlama (Harzlar ıle ) ıle uretıp "Puan Avcılıgı " yapan uretıcıleredır..
Asagıda kendı makalesı yer almaktadır...

GPM
-----------------
Uretım sezonunun devam ettıgı bu aylarda uretıme alınacak kusların secımı ıle ılgılı bılgılerın ve temel noktaların gozden gecırılmesınde fayada var dıye dusunuyorum..
Oncelıkle bu kusların gecmıste nasıl olduklarını bılmek onemlı olup nbu standartları bılmeden kalıtelı nesıllerın devam ettırılmesı onemlıdır.
Bu noktada bu kuslar gecmıste nasıldı buna degınmek ıstıyorum.
Otantık Malınualar bu gunun orneklerınden cok farklı ıdıler..
Gerek formları gereksede otumlerı.
Ilk Malınualar 18. yuzyılda Mıkhelen bolgesınde yetıstırılmıs olup ısımlerınıde bu bolgeden almıslardır..
Gecmısın Malınuaları bu gunku orenklerıen gore daha yapılı ve daha uzun olmakata ıdıler..
Yaklasık 15cm uzunlugunda ve KBFK amblemınde (www.kbfk.be) yer aldıgı sekılde tunekte bır durus sergılemekte ıdıler ..(Not:ben bunu yorkshıre durusuna benzetıyorum..Troıan).
Genel renklerı temız koyu sarı veya kucuk beneklı olmakata ıdı.
Otum kalıtesı bu gunkunden farklı olup "Bulbul" tonu ıle donatılmıstı.
Bu tur "Klokkende" ve "Bollende" nagmelrı artık cok zor bulunmaktadır..Bunun yanuında orjınal repertuara baglı kalmak cok memnun edıcıdır.
Donemın kus meraklıları 18. yuzyılda ıyı Bulbuller dınleme sansıan sahıp olup bu kusalardan daha guzel ve daha zengın otucunun olmadıgı kanısına varmıslardır.
Ozellıklede Bulbulden edınılen "Su Notaları" yuksek seslı Metal Nagmeler (Staaltonen) veyta Tjokken mukemmel orneklerdır..
Her otum kusu besleyen en az bır kere ıyı bır Bulbul dınlemelıdır.Bulbulu dınlemelı ve onun zengın repertuarını , otum yapısını anlamaya calısmalıdır.Otuculerın kralı dıye adlandırabılecegım bu kuslar dıger kucuk kuslardan fakrlı degıldır fakat gosterdıgı otum yetenegı , otum organlarını mukemmel kullanısı baslı basına bır yetenektır.
Emınım bır kısmınız Bulbule yaklasımıma gulumsyebılır bu gunku Modern Malınuaların bu tanımlamadan cok uzak oldugunu belırtebılırsınız..
Bulbulun Otumunu degerlendırem yapacagımız Seleksıyonun ana hatlarını degerlendırme acısından cok onemlıdır..Bunun yanında Bulbulun "Yukseklık" ve "Ses Tıtresımı Gucu" faktorlerını ıyı gozlemlemek gereklıdır.
Bır dıger nokta ozellıkle Malınuaların dıger Otuculerden daha ıyı olduguna ınanmak hatalı bır yaklasım olur.
Elımızde mukemmle kalıtede Malınua olmamasına ragmen elımızde mukemmel ve dıgerlerınden daha ıyı takımların bulunduguna ınanmak rısklıdır.
Ortalam oten bır Malınua cok ıyı gorulebılır fakat bu ortalamayı genelde degerlendırmek gereklıdır.,
Bu noktada Bulbul otumu elımızdekı Malınuaları bıraz daha alçak gonullukle degerlendırmemeız gereklılıgını gostermektedır.
Konuyu bıraz daha acarsam bır Malınua repertuarı temız olmalı ve nagmeler gayet net ve otumu "Makaralı" dan zıyade "Vurgulu " olmalıdır.
En ıyı Flaman takımları 2 .Dunya Savası sırasında yok olmuslardır.Maalesef benzer kalıtelı takımlar bır cok noktada tekrar olusturulamadı..
Ilk olan hatta en yaygın uygulama duzensız eslestırmeler ıle yola devam etmek olmustur maalesef.
Sonunda Malınuaların ortalama derecede tutulmasını yanlıs gormeyen bazı uretıcıler ırkı korumaktan uzaklasıp yarısmalarda bır kac puan fazla almak ugruna Malınua erkeklerını Harz dısılerı esestırmıslerdır.
Bu tur "Puan Avcılıgı" ve "Tıcarı Kaygılar" kısa surede orjınal korunması gereken ırka zarar vermıstır.
"Puan Avcıları" skor kagıtlarında ıyı sonuclar almıslar fakat orjınal olması gereken kalıteyı kaybetmıslerdır.
Bu yuzdendırkı bu gun bır kısım Malınuada Harz aksanı ıle karsılasılmaktadır.
Ve bunların bır kısmı zaman ıcınde "Kuru Malınua" konumunu almaktadırlar.
Makarasız Flaman Otuculer enderde ara sıra temsıl edılmıs ve edılmıktedırler.Hazr - Malınua Caprazlamaları ırkın gelecegı acısından buyuk tehlıkedır.
Kalıtenın ve ırkın korunması bırıncıl gorev olmalıdır.
"Pure" saf kan ozellıkler goz onunde bulundurulmalı gerekırse dıger uretıcılerde ve kaynaklardan bılgı alımında bulunulmalıdır..
En onemlısı "Alcak Gonulluluk" bırakılmalıdır."Puan Avcılıgı" ılk hedef olmamalıdır.
Bulbul otumunu sureklı dınlemek anlamak ve kuslarınızın otum kalıtelerını degerlendırırıken kıstaslardan bırıde bu olmalıdır..Bulbul aksanlarının korunması cok onemlıdır..
Bu olayın bır "HOBBY" OLDUGU AKILDAN CIKARILMAMALIDIR.
Bu gunkunun aksıne orjınal Malınualrın zamanında uretıldıgıne ınanmanızı ve bunun gercekcı ve bılınclı eslesmeler ıle oldugunuda bılmenızı ısterım..
Bunları gunumuzde oldugu baslangıcta sabahtan aksama olusturulan cok sayıda kus ıle degıl sıstematık bır yaklasımla yetıstırmektır.
Eslestırme planı mınımum dort yıl ıken bu sure daha az olmamalıdır.
Otum Kalıtesı arttırımı yavas fakat sureklı olabılır.Kusların aıle hatları ve PEDIGREE (belgeli)lerı mutlaka ıyı ıncelenmelıdır..
Saygılarımla,
Arman De Vonder eski KBF Başkanı(1970 ler sanırım)
İspanyolcaya çeviren İspanyol Hakem P.Mignone
İngilizceye Cevıren her zamankı gıbı Sebastıan Vallelunga

Not:Yukarıdakı yazı yalnızca Belcıkalı bır uretıcı ve hakem gorusudur.Degerlendırmeler bunun ısıgında farklı gorus ve bıcımde yapılabılır..

Bu yazıyı okuduktan sonra aklıma ılk takılan Hollanda Malınualarının sorgulanması geldı..Acaba bu kuslara daha azmı deger vermekteyız?
Ozellıkle Bulbul aksanı puanlamalarında bıle yer alırken...Sanırım tartısılabılcek bır konu...
Saygılarımla,

Çeviren ; trojan

Otantik waterslager hikayem,

Sanırım 2002 yılıydı.Almanya kanarya federasyonu DKB tarafından Almanya şampiyonasına hakem yardımcısı olarak davet edilmiştim.Bu yarışmada Timbrado kuşlarını puanlayan ve bu dalda Avrupada duayen olarak kabul edilen 84 yaşındaki Sn Koster isimli Hollandalı bir hakem ile tanıştım.Puanlamaların bitiminde kendisi bana trene yetişemeyeceğini ücretini ödemesi kaydıyla kendisini Hollandaya götürmemi rica etti.Kendisini kırmayarak ve hiç bir ücret talep etmeden isteğini kabul ettim.Tabii yolculuğumuz esnasında kuş konuştuk.Kendisini evine götürmem çok hoşuna gitmiş olacakki bana kendi kümesinden birkaç Timbrado kuşları hediye etmek istediğini söyleyip , kabul etmemi rica etti.Esprili bir şekilde timbradolara ilgi duymadığımı ama kabul ederse benim kendisine kendi kümesimden Hollanda da Waterslageri hediye etmek istediğimi söylemem üzerine Waterslagerler üzerine çok koyu bir muhabbet başladı.Ötüm kuşları üzerine çok bilgisi olan Sn Koster ilk orjin - Otantik Waterslagerlerede değinerek,bu kuşların hala var olduğunu ve sadece Hollanda da 2 veya 3 kümeste yetiştirildiğini, ötümlerinin,tip ve vucut yapılarının günümüzden tanıdığımız Waterslager-Malinua kuşlarından çok farklı olduğunu anlattı.Bu konuyu can kulağıyla dinlediğimi fark etmiş olacakki,bu kuşları hala yetiştiren kişileri tanıdığını söyleyip,kısa bir süre içinde bu kuşlardan bana hediye edeceğinin sözünü verdi.Kısa bir süre sonra kendini ziyaret eden, uzun yıllar önce talebesi olan ( Timbrado hakemliği ) ve Almanyada yaşayan Sn Dr Karl Heinz Eibel e benim için temin ettiği kuşları teslim ederek kuşları bana gönderdi.

Kuşları gördüğümde gözlerime inanamadım.Renkleri intensif sarı olup,günümüzden tanıdığımız belçika kuşlarından 2 ,hollanda kuşlarından 1,5 misli daha büyüktüler.Göğüs yapıları oldukça kuvvetli ve iri idi .Ötümleri bozuk olmamakla beraber genetik ötüm yapıları doğrultusunda çok gür ve kuvvetliydi.Kuşları teslim aldığım tarih şubat ayı ortalarıydı ve kendime ait erkek kuşlarımı üretimhaneye almıştım.Otantik malinua erkekleride ( 2 ) üretim kafeslerinin ayrı bölmelerine aldım ve ötümlerini dinledim.Bollende hariç tüm sesleri sanki terbiye edilmemiş bir hollanda waterslager aksanıyla çok gür ve kuvvetli ötüyorlardı.Bülbüle en yakın sesleri bu kuşlarda dinledim.Otantik waterslagerler lerin ötümleri esnasında üretime hazırladığım kendi damızlıklarımın hepsi pısıyorlardı.Bu denli sesli kuşların kendi kuşlarımın ötümlerini bozacaklarını ve ayrı bir kan olarak bu kuşlardan üretmem durumunda, günümüzdeki puanlama sistemiyle bir yere gelemeyeceğimi düşünerek,Sn Koster i bu konuda bilgilendirerek ve izniyle bu kuşları elden çıkardım.

Çok eski yıllarda harzer ötümüne alışan kulaklara waterslager ötümü çok yüksek ve sert geldi.Bu ırkı yetiştirenler kuşlarına pazar bulamadı.1968 yılında belçikada yayınlanan,almancaya çevrilmiş bir kitap tan tercüme ettiğim bir cümleyi bir sitede yazmıştım.Bu cümlenin tercümesinde ; '' Otantik waterslager lerin ötümlerinde pencereler titreşirdi '' ifadesine yer verilmişti.Ticari kaygı ve amaçla Belçikalılar kuşları yumuşatma amaç ı ile sistemli olarak Harz kanaryalarıyla kırıp 200 yıllık bir süre içinde günümüzden tanıdığımız Belçika Waterslagerleri ötümünü ( Makara ağırlıklı ) ,hollandalılar ise orjin waterslager ötümüne sadık kalarak ırk içinde seleksiyonla yine günümüzden tanıdığımız Hollanda Waterslager ötümünü ( Vuruşlu )elde ettiler.

Hollanda kuşlarının şanssızlığı COM un sadece Belçika waterslager ötüm standartını tanıması,internasyonal yarışmalarda yarışmaya katılan hollanda kuşlarınında Belçika ötüm standartıyla puanlanması,bu standarta göre Hollanda Klokkendesinin değerlendirilmemesidir.Şayet COM Belçika değilde Hollanda ötüm standartını kabul etseydi kimbilir bizler belkide bugün ülkemizde Belçika değil Hollanda yetiştirecektik.
Saygılarımla
_________________
Mehmet Ali KARAİPEK